Geautomatiseerde productielijn leidt tot efficiencyverbetering en verduurzamingNauwe samenwerking Hendriks precon en Morgen Wonen

Ruim een eeuw nadat massaproductie in de auto-industrie haar intrede deed, maakt deze productiemethode ook in de bouwsector furore. Een hogere capaciteit, duurzamere productie, kortere bouwtijden en verbeterde efficiency zijn hiervan het resultaat. Een fraai voorbeeld van dit “Bouwen 4.0” vinden we bij Morgen Wonen – een grensverleggende bouwstandaard waarbij alle essentiële elementen van de woning als kant-en-klare legoblokken in de fabriek worden gemaakt. Zo worden de betonnen vloerdelen vervaardigd met een vergaand geautomatiseerde productielijn die in nauwe samenwerking met Hendriks precon werd ontwikkeld. We namen een kijkje in de fabriek net over de grens met Duitsland.

Morgen Wonen

Vijf jaar geleden startte Morgen Wonen met de ontwikkeling van een concept waarmee woningen sneller, duurzamer, goedkoper en efficiënter zijn te bouwen. Centraal daarbij staat de geautomatiseerde, fabrieksmatige productie. Of het nu gaat om de vloeren, wanden, het dak of de badkamer: alle onderdelen voor een woning worden zoveel mogelijk aan de productielijn gemaakt. Eric Pot (van initiatiefnemer van het project voor de fabrieken Westo/BFL van Volker Wessels) hierover: “Fabrieksmatige productie zorgt voor een forse verkorting van de bouwtijd. De industriële productie wordt gecombineerd met een hoge automatiseringsgraad. Op die manier worden niet alleen de producten en het productieproces zoveel mogelijk geoptimaliseerd maar faciliteren we ook zo veel mogelijk verduurzaming.” Bij die verduurzaming hoort ook een milieubewuster grondstofgebruik. Eric Pot: “Met beton als belangrijk onderdeel in het bouwproces, is het zaak om de grondstoffen daarvoor zo slim en efficiënt mogelijk te gebruiken. Vergaande automatisering ondersteunt dat streven.”

Geautomatiseerde vloerenproductie

Voor de geautomatiseerde productie van betonnen vloerdelen, wendde het bedrijf zich tot Hendriks precon. “We werkten al voor verschillende projecten met elkaar samen en die samenwerking beviel heel goed. De deskundigheid van Hendriks precon bleek keer op keer”, aldus Eric Pot. “En om de productielijn te kunnen automatiseren, is een partner nodig die met ons mee kan doen in de Champions League van de productietechniek. Zo’n partner is Hendriks precon. De stap naar het bedrijf was dan ook voor de hand liggend.”

Het geautomatiseerd produceren van vloerdelen wordt veelal horizontaal óf verticaal uitgevoerd. Voor Morgen Wonen combineerde Hendriks precon beide productietechnieken in één geautomatiseerde lijn.  Het voorbereiden kan zo comfortabel horizontaal  worden gedaan terwijl de verticale productie garant staat voor hoogwaardig zichtwerk aan beide zijden van de betonnen vloer.

Voor de ontwikkeling van de geautomatiseerde productielijn werkten binnen Hendriks verschillende generaties en specialisten samen. Wim Jochems van Hendriks precon hierover: “Samen met de opdrachtgever kon de verfrissende kijk van een aantal jonge, slimme ontwikkelaars zo worden gecombineerd met de knowhow en inzichten van enkele ervaren rotten in het vak.”

Efficiënte werkstroom

De productielijn is even indrukwekkend als innovatief. In totaal omvat de lijn maar liefst 30 productietafels met een afmeting van 8 x 3,5 meter. Op de tafels wordt al het werk horizontaal voorbereid. Dat zorgt voor een efficiënte en ergonomische werkstroom waarbij alle installaties, sparingen en wapening op de vlakke tafel worden aangebracht. Vervolgens worden de tafels in één beweging verticaal gekanteld. De randen van de bekisting sluiten daarbij automatisch. Omdat de betondruk bij verticale productie veel hoger is dan bij horizontale, worden de randen op een unieke, stevige manier vergrendeld.

Voor de feitelijke productie worden de tafels als dominostenen achter elkaar geplaatst waarbij de achterkant van de ene tafel de voorkant vormt van de volgende. Eenmaal in verticale positie worden de tafelbekistingen met beton gevuld. In tegenstelling tot het gangbare storten van beton dat we van de bouwplaats kennen, worden de tafels hier van onderaf gevuld. Hier ligt ook de sleutel naar de zichtkwaliteit van het uiteindelijke betonoppervlak – luchtinsluiting in het betonmengsel wordt immers door het onderaf vullen voorkomen.

Innovatieve productielijn

De productielijn herbergt tal van dergelijke innovatieve vondsten.  Een goed voorbeeld daarvan is de betonmanipulator die aan het eind van de lijn de betonnen vloerelementen van de tafel pakt terwijl deze nog niet hun volledige hardheid hebben bereikt. De hiervoor benodigde klemkracht wordt daartoe op een slimme manier automatisch over het 10 ton wegende element verdeeld. Eenmaal gelost wordt de tafelkist op één plek gereinigd en weer ingeolied voor de volgende batch. Waar deze werkzaamheden veelal handmatig worden uitgevoerd, is hier gekozen voor een volautomatische uitvoering – opmerkelijk, vernieuwend en efficiënt.